Met de openingstentoonstelling Ritual in Transfigured Time, naar de gelijknamige kortfilm uit 1946 van Maya Deren (Kiev, 1917- New York, 1961) toont het vernieuwde NW zich. Deren, een leven lang gedreven door een hang naar vrijheid, heeft een verhelderende rol gespeeld bij het vormgeven van ons tentoonstellings- en filmprogramma, evenals bij het ontwikkelen van de principes voor ons vernieuwde huis: dialoog, samenwerking, experiment en het doorbreken van grenzen.

Vele veranderingen in het leven worden begeleid door rituelen. Het ritueel markeert de liminale fase, het moment tussen twee posities of rollen in. Op het drempelmoment tussen het oude en het nieuwe NW vieren we de radicale metamorfose. Hier, op deze plek, nodigen we kunstenaars uit om realiteiten te doorgronden, te trotseren en te herscheppen, hetzij door betovering of verzet. Voor Deren betekende transformatie het bewandelen van beide wegen: dans als poëtische zelfexpressie en een vorm van bevrijding.

De tentoonstelling opent met Derens 16mm-film Ritual in Transfigured Time. De film is een ‘documentaire van het innerlijke’, zoals de kunstenaar het zelf omschreef. Rituele dans bracht volgens Deren een staat van ‘depersonalisatie’ teweeg, waarbij de danser, gesteund door de gemeenschap, bevrijd kon worden van sociale en culturele beperkingen. In dit werk neemt het dansende lichaam de ruimte in om ingeperkte vrijheden weer onbegrensd te beleven, om te ontsnappen aan de beklemmingen van het alledaagse.

Gaëlle Choisne toont een traanvormig podium en een film die ze samen met danser Kettly Noël en gitarist Daniele Morelli maakt vanuit improvisatie en transfiguratie. Carlotta Bailly-Borg presenteert naast een reeks schilderijen waarop tijdloze, vloeiende figuren zich lijken voort te bewegen ook een installatie met gezandstraalde glazen deuren verwijzend naar het drempelmoment. Onyeka Igwe vervlecht koloniale archiefbeelden met een haar eigen beeldtaal in een poging om zwarte dans terug te winnen uit het koloniale project. Ula Sickle verkent het concept van een ‘cinematografische camera’ in opnamen van dansrepetities van haar voorstelling Holding Present, een samenwerking met Ictus, het ensemble voor hedendaagse muziek uit Brussel. Bárbara Wagner en Benjamin de Burca laten zien hoe de traditionele Braziliaanse dans de Frevo de zelfrepresentatie en autonomie van de danser opnieuw centraal stelt. Darius Dolatyari-Dolatdoust behandelt het kostuum als een partituur, die de performer een nieuwe zintuiglijke waarneming van het lichaam bezorgt. (LA)HORDE biedt een eigentijdse kijk op dans als ritueel binnen de context van het muziekfestival, massavreugde- en consumptie.

Geen van de kunstwerken in deze openingstentoonstelling maakt gebruik van gesproken taal; enkel het lichaam spreekt. In omstandigheden waarin spreken onder druk lijkt te staan of zelfs onmogelijk wordt, kunnen kunstenaars andere manieren vinden om deuren te openen; om het onbekende binnen te laten.